Παρασκευή 8 Ιουνίου 2012

Δημόσιο vs Ιδιωτικό

Παρόλο που αυτή η προεκλογική εκστρατεία έχει αρχίσει και γίνεται κωμωδία και οι δεύτερες εκλογές μπορεί να στείλουν στο ψυχιατρείο την μισή Ελλάδα... (και γω κοντά είμαι) θα τολμήσω να αναλύσω την σκέψη μου σε ένα θεωρητικό θέμα που με απασχολεί τελευταία. Το ερώτημα είναι είμαστε υπέρ του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα; Ποιο είναι η καλύτερη αναλογία για ένα ιδανικό κράτος; Τι είναι καλύτερο; Και θα το κάνω πιο συγκεκριμένο. Ακούγεται έντονα και προκαλεί μεγάλη συζήτηση η ιδιωτικοποίηση οργανισμών όπως ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ αλλά και ΟΠΑΠ, ΟΣΕ κτλ. το ερώτημα λοιπόν είναι... αξίζει το δημόσιο να διαχειρίζεται τόσους οργανισμούς; Πρέπει το δημόσιο να ασχολείται το δημόσιο με αυτούς τους οργανισμούς;

Ας πάρουμε λοιπόν τα τρένα (το παράδειγμα είναι εντελώς τυχαίο). Ακούμε στις ειδήσεις εδώ και καιρό ότι είναι ο πιο ζημιογόνος οργανισμός του δημοσίου και ότι τον πληρώνουμε ένα κάρο χρήματα κάθε δυο και τρείς. Ωραία λοιπόν θα σκεφτεί κάποιος... ας τον πουλήσουμε. Και εδώ έρχεται η κλασσική ερώτηση της καινούρια διαφήμισης κινητής. "Για μαράκες ψάχνεις;" Ποιος ιδιώτης θα έρθει να αγοράσει μια επιχείρηση όταν ξέρει ότι είναι ζημιογόνα. Για ποιό λόγο να βάλει στο κεφάλι ένα τέτοιο νταλγκά;

Για χάρη της συζήτησης λοιπόν, θα δεχτώ ότι καταφέρνουμε ως κράτος να βρούμε αυτόν τον επιχειρηματία να αγοράσει τον ΟΣΕ και του πουλάμε φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Κερδίζουμε το ζεστό χρήμα της αγοράς ξεπληρώνουμε μισθούς συντάξεις και τρώμε τα χρήματα σε ότι άλλο χρειαζόμαστε... αλλά κάποια στιγμή τελειώνουν και πάμε για το επόμενο σκότωμα. Και η ιστορία συνεχίζεται... επόμενο ζημιογόνο παράσιτο... επόμενος βλάκας επιχειρηματίας... νέα δόση και την ξαναβγάζουμε λάδι για κάποιους μήνες.

Παρόλα αυτά όπως όλα τα παραμύθια κάποια στιγμή τα παράσιτα τελειώνουν και οι δόσεις για να την βγάζουμε καθαρή για λίγο ακόμα στερεύουν. Τί κάνουμε τότε; Ε... καλά... μέχρι τότε σίγουρα εμείς δεν θα είμαστε κυβέρνηση και κάποιος άλλος θα αναγκαστεί να φάει το αγγούρι.

Το παραμύθι όμως συνεχίζει και από την άλλη πλευρά. Οι επιχειρηματίες είτε αποτυγχάνουν να διαχειριστούν τις βόμβες που τους πουλήσαμε και τις πετάνε-πουλάνε σε άλλους, είτε (επειδή κατά γενική ομολογία ο ιδιωτικός τομέας είναι καλύτερος αποδοτικότερος κτλ κτλ.) καταφέρνουν και βγάζουν τις επιχειρήσεις από τον βούρκο με αποτέλεσμα να κερδίζουν αντί να χάνουν και μάλιστα χωρίς τον βραχνά του κράτους να τους ελέγχει όσον αφορά το κέρδος τους. Κάθε σοφός επιχειρηματίας που θα πάρει μία βόμβα στο χέρι θα φροντίσει να πάρει ανταλλάγματα αυτού του τύπου.

Και τώρα η ώρα της ηλίθιας ρητορικής ερώτησης. Για ποιο λόγο άραγε το δημόσιο δεν είναι αποτελεσματικό και αποδοτικό και έχει όλες τις "χάρες" μαζεμένες;. Γιατί πολύ απλά έχει φορτωθεί τις λαμογίες, τις μίζες, την πελατεία όλων των κομμάτων που πέρασαν από την κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια και είχαν την δυνατότητα να την εκμεταλλευτούν με αυτό τον τρόπο. Με άλλα λόγια απλά το δημόσιο είναι ζημιογόνο γιατί τόσα χρόνια κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για την απόδοση και την αποτελεσματικότητά του σαν να ήταν δική του επιχείρηση... δική του δουλειά! Το κράτος δηλαδή είναι σαν επιχειρηματίας που βολεύει στη δουλειά όλο του το σόι οι οποίοι δεν κάνουν τίποτα και προφανώς η δουλειά πέφτει έξω. Προσωπικά δεν ξέρω πολλούς επιχειρηματίες που θα έκαναν κάτι τέτοιο.

Οπότε η κατάληξη του παραμυθιού είναι να έχεις αρχικά ένα δημόσιο κουρεμένο χωρίς πολλά νοσοκομεία, με τα μισά πανεπιστήμια, χωρίς έλεγχο στο ρεύμα, στο νερό, στην ενέργεια γενικότερα, στις μεταφορές κτλ. Συν τοις άλλοις, όσο από το δημόσιο σου έχει απομείνει παραμένει αναποτελεσματικό γιατί απλά το μόνο που ήθελες ήταν να το ξεφορτώνεσαι και όχι να το στρώσεις σαν δουλειά. Από την άλλη, έχεις τους επιχειρηματίες να έχουν πλέον κάνει κερδοφόρες τις πρώην ζημιογόνες επιχειρήσεις του δημοσίου και να ελέγχουν τόσους και τόσους πόρους και υπηρεσίες για τα οποία κάθε "κοινωνικό" κράτος θα έπρεπε να προσφέρει το ίδιο το κράτος στους πολίτες σαν αντάλλαγμα στους φόρους που πληρώνουν τόσο καιρό.

Συνοψίζοντας την σκέψη μου σε μία πρόταση χρειαζόμαστε ένα δημόσιο που να λειτουργεί με όρους αξιοκρατίας και χρηστής διαχείρισης όπως κάθε σωστή ιδιωτική επιχείρηση και όχι ένα δημόσιο πουλημένο σε ιδιωτική επιχείρηση.

Και έρχομαι λοιπόν να τελειώσω με τις εξής ερωτήσεις.
  • Γιατί αφού πληρώνω τόσους φόρους να μην αξίζω να απολαμβάνω τις καλύτερες των υπηρεσιών από το κράτος;
  • Γιατί να πρέπει να πληρώνω ιδιώτες γι αυτά για τα οποία φορολογούμαι;
  • Αφού γνωρίζω ότι το πρόβλημα είναι να στρώσω την επιχείρηση διώχνοντας τους πραγματικά χαραμοφάηδες γιατί να ψάχνω αγοραστές;
  • Και τέλος πώς μπορώ να εμπιστευτώ ξανά αυτούς που μέχρι τώρα αντί να βλέπουν το δημόσιο σαν επιχείρησή τους που την πονάνε και παλεύουν γι αυτή, τη βλέπουν σαν μέσο για να βολέψουν φίλους και συγγενείς με αντάλλαγμα κάποια ψηφαλάκια;
  • Πως μπορώ να εμπιστευτώ ξανά τους ανθρώπους που μέχρι τώρα τα έκαναν σκατά;
Πολύ απλά ΔΕΝ μπορώ!!!